Specyfika leczenia kobiet w ciąży w gabinecie stomatologicznym

     Opieka dentystyczna nad kobietą w ciąży jest szczególnie ważna, ponieważ stan zdrowia jamy ustnej kobiety może mieć istotny wpływ na przebieg i czas zakończenia ciąży. Potwierdzają to również badania, szacuje się, że ok 18% porodów przedwczesnych i porodów zakończonych urodzeniem dziecka z niską masą urodzeniową związane jest z chorobami przyzębia i stanami zapalnymi jamy ustnej.
     W pierwszym trymestrze ciąży pojawiają się wymioty i nudności, które wiążą się z uszkodzeniem szkliwa zębów oraz nasileniem próchnicy. W obrębie jamy ustnej dochodzi do zmian czynnościowych takich jak zwiększenie wydzielania śliny, której odczyn jest kwaśny. Pod wpływem estrogenów dziąsła ulegają przerośnięciu i przekrwieniu, co sprzyja ich rozpulchnianiu i krwawieniu.
     Bardzo ważne jest aby każda kobieta przed planowaniem ciąży zgłaszała się do stomatologa w celu zaplanowania profilaktyki jamy ustnej bądż ewentualnego leczenia w tak ważnym okresie ciąży, porodu i połogu. Niestety najczęściej pacjentki ciężarne skłaniają się do wizyt w gabinecie stomatologicznym w momencie nasilających się zmian próchnicowych chorób przyzębia , zwiększonej ruchomości zębów, wrażliwości dziąseł na ból i krwawienie bądż przykrego zapachu z ust .
     Powodem nasilających się  zmian próchnicowych u pacjentek w ciąży jest zaniedbanie higieny jamy ustnej , " zachcianki ", czyli podjadanie pokarmów wysoko węglowodanowych oraz nudności i wymioty, które powodują kwaśny odczyn śliny.
     Dlatego pacjentkom w ciąży zaleca się płukanie rozcieńczonym płynem do higieny jamy ustnej z zawartością fluoru, bądż płukanie jamy ustnej roztworem 0,12% roztworu chlorheksydyny np. Corsodyl lub Eludril. Nie zaleca się natomiast mycia zębów szczoteczką bezpośrednio po wymiotach, ponieważ nasila to uszkodzenia szkliwa. 
     Kolejną dolegliwością, która występuje w okresie ciąży jest ciążowe zapalenie dziąseł. Może być uogólnione albo miejscowe. Najczęściej pojawia się na początku drugiego trymestru. objawy stopniowo nasilają się do ok 8 miesiąca ciąży , a następnie zmniejszają się wraz z zbliżeniem się terminu porodu.
     Podczas leczenia stomatologicznego kobiet w ciąży ważna jest właściwa współpraca między ginekologiem- położnikiem a stomatologiem.
                  Leczenie zachowawcze           
     Większość zabiegów stomatologicznych można wykonać bezpiecznie w czasie ciąży. Nie ma przeciwwskazań do ubytków i ich wypełnienia, ponieważ , preparaty do wypełnień nie przenikają poza ząb i nie są szkodliwe dla płodu. Można również leczyć zęby w znieczuleniu miejscowym, ponieważ dla pacjentek ciężarnych stosuje się znieczulenia bez leków obkurczających naczynia krwionośne. Najlepszym czasem do leczenia stomatologicznego jest drugi trymestr ciąży, ale jeśli zachodzi konieczność można wykonać zabieg w pierwszym trymestrze lub w trzecim trymestrze, ponieważ niewykonanie takiego zabiegu wiąże się z większymi komplikacjami.
                Usuwanie zębów              
      Można też w czasie ciąży usuwać zęby, jednak zaleca się by ono miało miejsce po zakończeniu pierwszego trymestru ciąży. Usuwanie zębów jest bezpieczne, ponieważ bolącego zęba nie można przetrzymywać do dnia porodu, gdyż może on spowodować ogólne osłabienie organizmu i większą podatność na infekcje.
               Leczenie endodontyczne.
     Nieco trudniejsze jest leczenie kanałowe, gdyż wymaga prześwietlenia zęba. Pousunięciu zainfekowanej miazgi z komory zęba i kanałów można jednak wykonać ich czasowe wypełnienie.
              Zdjęcia RTG
     Prześwietleń zasadniczo nie wykonuje się w czasie ciąży, zwłaszcza w  pierwszym trymestrze. Bywają jednak sytuacje, gdyż jest ono absolutnie konieczne i wtedy trzeba je wykonać osłaniając brzuch, narządy rozrodcze specjalnym fartuchem. Dawki promieniowania i czas ekspozycji przy naświetlaniu są małe, ryzyko uszkodzenia płodu jest minimalne. Nowoczesna metoda prześwietleń radiowizjografia pozwala zmniejszyć ryzyko niemal do zera.
              Protetyka, aparaty ortodontyczne
    W czasie ciąży można bezpiecznie korzystać z zabiegów ortodontycznych. Nie ma przeciwwskazań do wykonywania stałych lub ruchomych uzupełnień protetycznych, można tez zakładać aparaty korygujące wady zgryzu. Ciąża jest  nawet wyjątkowo dobrym czasem na założenie stałego aparatu ortodontycznego pod warunkiem, że pacjentka stosuje się do właściwej higieny jamy ustnej. Zmiany hormonalne powodują, że zęby łatwiej przesuwają się wtedy na właściwe miejsce.
             Nie zaleca się
     Nie zaleca się ciężarnym pacjentkom wybielania zębów, profilaktycznego podawania fluoru oraz oraz leczenia zębów przy użyciu ozonu. Tego typu zabiegi należy odłożyć na czas po urodzeniu dziecka.
       Wskazania dla kobiet w ciąży  
1.   Co najmniej dwa razy dziennie szczotkuj zęby, rano i przed snem;
2.  Używaj miękkiej szczoteczki żeby uniknąć podrażnień;
3.  Przy nudnościach i wymiotach bezpośrednio po ich wystąpieniu wypłukuj jamę ustną;
4.  Stosuj pastę z fluorem, zapobiega ona powstawaniu ubytków;
5.  Używaj nici dentystycznych do usuwania resztek pokarmowych z przestrzeni międzyzębowych;
6.  Unikaj podjadania, szczególnie słodyczy;
7.  Odwiedzaj swojego dentystę regularnie!